این روزها شنیدن در مورد انجام وقف‌ها با عناوینی که کمتر می‌شد در کنار واژه‌ای چون وقف یافت، چیز چندان عجیبی نیست.
وقف‌هایی که با توسعه شهرنشینی و پیدایش امکانات جدید و در پی آن نیازهای نو، می‌تواند گره‌های زیادی از زندگی پرچالش انسان شهرنشین باز کند.
وقف در حوزه‌هایی مانند ورزش و درمانی و بهداشتی از جمله این موضوعات است که در بخش سلامت جسم و روان طی سال‌های اخیر مورد توجه واقفان قرار گرفته؛ وقف‌هایی که از مراکز درمانی خدماتی گرفته تا سالن‌های ورزشی یا مجموعه‌های تفریحی را شامل می‌شوند.
فرا رسیدن ۲۶ مهر، سالروز گرامیداشت ورزش و تربیت‌بدنی انگیزه‌ای شد تا با حجت‌الاسلام ایزدی، معاون فرهنگی اجتماعی اداره کل اوقاف خراسان رضوی درباره وقف‌های جدید، اهمیت آن و وضعیت این استان با محوریت وقف‌های حوزه ورزش و تربیت‌بدنی گفت‌وگویی انجام دهیم.

به عنوان پرسش نخست به مناسبت فرارسیدن هفته تربیت بدنی، کمی از دیدگاه اسلام درزمینه سلامت جسم و روح بگویید.
در اسلام نگاه ویژه‌ای به سلامت جسم و روح شده، به عنوان نمونه در یکی از فرازهای دعای کمیل می‌خوانیم حضرت علی(ع) از پروردگار برای کمیل طلب اعضای سالم می‌کنند تا او بندگی خداوند را کند: «قو علی خدمتک جوارحی و اشدد علی العزیمه جوانحی». این موضوع که هر چه بدن انسان سالم‌تر باشد بهتر می‌تواند به دین خدمت کند نکته منطقی و مهمی است.

با این توضیح، وقف در حوزه‌های جدید به‌ویژه حوزه ورزش چگونه است؟
طی سال‌های اخیر این موضوع در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد اما این وقف‌ها به طور خاص با عنوان وقف در حوزه ورزش محسوب نمی‌شود بلکه در حوزه سلامت جسم و روح صورت گرفته است.
در حال حاضر بسیاری از وقف‌ها برای مراکز درمانی و بهداشتی انجام شده، همچنین با تعداد زیادی پارک و فضای سبز در مشهد روبه‌رو هستیم که در بخش سلامت جسم و روح وقف شده‌اند، تعداد کمی هم وقف در حوزه ورزش داریم که در قالب وقف زمین و سالن ورزشی یا دریافت مبلغ حاصل از درآمد وقف یک مکان و اختصاص آن به ورزش و تربیت‌بدنی است.

امروزه شرایط وقف با نیات جدید در خراسان رضوی چگونه است؟
پس از انقلاب ۵هزار وقف جدید انجام شده که از این میزان حدود ۳هزار وقف مربوط به وقف‌های جدید در دهه اخیر است، همچنین حدود ۲۶هزار و ۷۰۰ وقف با نیات جدید در استان ما ثبت شده که ۲۰۶هزار رقبه دارد. از این حیث خراسان رضوی یک پنجم وقف‌های جدید کشور را به خود اختصاص داده و درزمینه تعداد موقوفات با نیات جدید فاصله بسیاری با دیگر استان‌های کشور دارد که این مهم به دلیل برکت وجود ثامن‌الائمه(ع) در این استان است.

از نظر آماری چه تعداد وقف و موضوع در خراسان رضوی با محور سلامت جسم و روح ثبت شده است؟
در یک دهه اخیر بیش از ۸۰۰ وقف و موضوع در استان با این محور ثبت شده است. وقف در این حوزه‌ها بسیار مهم و منطقی بوده و نیازمند ترویج و فرهنگ‌سازی بیشتر است.

برای اینکه این نوع وقف بیشتر فرهنگ‌سازی شود چه اقداماتی باید انجام شود، همچنین با چه چالش‌هایی در این زمینه روبه‌رو هستیم؟
در ابتدا لازم است تصمیماتی که در خانواده‌ها برای انجام وقف گرفته می‌شود مورد توجه باشد. اینکه وقفی که انجام می‌شود می‌تواند کدام نیازهای جامعه را رفع کند بسیار مهم است؛ علاوه بر این باید وقف با شرایط ویژه در وقف‌نامه درج شود.
نکته بعد حمایت و تسهیل سازمان‌های مرتبط با وقفِ انجام شده است، یعنی سازمان‌های مرتبط برای وقف بهتر به واقف مشاوره دهند و شرایط را برای وقف انجام شده تسهیل و از آن حمایت کنند. متأسفانه یکی از چالش‌ها نبود حمایت سازمان‌های مرتبط از وقف است، همچنین ممکن است روند وقف را به‌کندی انجام دهند. مسئولان باید مردم را به انجام وقف براساس نیازهای جامعه تشویق کنند. وقف برای سلامت جسم و روان دو نوع متفاوت و مهم است، البته پس از انقلاب واقفان بسیاری به نیازهای جامعه توجه داشتند و وقف خود را در این راستا انجام داده‌اند اما باز هم نیازمند اطلاع‌رسانی و تبلیغ بیشتر در این حوزه هستیم.

با توجه به آمار وقف با نیات‌ جدید در خراسان رضوی، آیا اقدام خاصی در استان در این باره انجام شده است؟
بله، در سال ۸۹ برای نخستین بار در کشور مرکز مشاوره وقف در خراسان رضوی فعال شد که تاکنون به واقفان مشاوره داده و راهنمایی می‌کند، این موضوع سبب شده در یک دهه اخیر وقف با نیات جدید براساس نیازهای جامعه در استان افزایش یابد، گرچه این اتفاق خوبی است اما هنوز با هدف نهایی وقف فاصله بسیاری داریم.

درزمینه توسعه و ترویج وقف در ورزش، ادارات مرتبط همچون اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
جلساتی با مسئولان این اداره کل داشتیم و خوشبختانه آن‌ها نگاه ویژه‌ای به توسعه و ترویج وقف در ورزش دارند و اعلام آمادگی کردند. قرار است جلسات بیشتری داشته باشیم و در نهایت تفاهم‌نامه‌ای برای توسعه این نوع وقف امضا کنیم.
همچنین برگزاری نشست‌های علمی برای اصحاب ورزش استان از دیگر برنامه‌ها در این بخش است، زیرا معتقدیم بسیاری از اصحاب ورزش خود یک خیّر و واقف هستند و برای اینکه وقف در حوزه ورزش را افزایش دهیم نیازمند اطلاع‌رسانی و تبلیغ بیشتر بین اصحاب ورزش هستیم.

خبرنگار: مهدیه قمری